II. Abdülhamid’in Hayali Burun Estetiğiydi
Osmanlı İmparatorluğu’nun 34. padişahı, 113. İslam halifesi II. Abdülhamid döneminde basında grev, suikast, ihtilal, anarşi, sosyalizm, dinamo, dinamiti, infilak, kargaşalık gibi kelimelerin yanı sıra “Burun” kelimesi de yasaktı, bunun yerine “Yüzdeki çıkıntı” denirdi. Böyle bir yasağın getirilme sebebi II. Abdülhamid’in burnunun alışıldıktan daha büyük ve daha kemerli olduğundan insanların bunu alay konusu yapmasıydı.
Buruna uygulanan ilk estetik cerrahi, Hindistan ve Mısır’da M.Ö. 600’lü yıllara dayandığına dair kayıtlar mevcut. Modern burun estetiği (Rinoplasti) ise Dr. Orlando Rou tarafından 1887 yılında gerçekleştirilmesine rağmen ilk defa rinoplasti sözcüğü 18. Yüzyılda Gentleman’s magazin isimli bir dergide Hint tekniği ile burun rekonstrüksiyonu isimli makale yayınlayan, Alman cerrah Carl Von Graefe (1787-1840) kullanmıştır. İlk burun küçültme müdahelesinin 15.Yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. Rivayete göre kaza sonucu bir gözünü kaybeden Urbino Dükü Federica’ nın görme alanını genişletmek için kemerli burnu küçültülmüştür. 1450’de madalyonunda kemerli olan burnu 1465 teki portesinde redüksiyona uğramış olarak tasvir edilmiştir. Ancak rinoplastinin dönüm yeri 1. ve 2. Dünya savaşında top, silah özellikle de şarapnel yaralanmaları sonucunda anestezi, antisepsi yöntemlerinin kullanıma girmesi rekonstriktif burun cerrahisinin gelişimini hızlandırmıştır. Osmanlı’da o dönemlerde meşrutiyet isteyenler ve istemeyenler diye halk ikiye ayrılmıştı ve tıp öncellikli değildi. Bizim Corona’da saçımızın başımızın dağıldığını ve kilo aldığımızı önemsemememiz gibi, savaştan dolayı II. Abdülhamid’in bu gelişmelerden pek haberdar olduğunu zannetmiyorum .
Yazan: Dr. Zeynep Naz Balık / Ocak 2023
